مردم پس از گلوله باران توسط توپخانه آذربایجان در درگیری نظامی در استپاناکرت در ماه اکتبر ، سعی می کنند لاستیک اتومبیل را از آتش سوزی یک مغازه اتومبیل بردارند. AP

باکو: در حالی که آذربایجان کنترل زمینی را که یک چهارم قرن پیش به دست نیروهای ارمنی از دست داده بود ، بدست آورد ، غیرنظامیانی که دهه ها پیش از جنگ فرار کرده اند تعجب می کنند که آیا اکنون می توانند به خانه خود بازگردند و آیا هنوز خانه ای برای بازگشت وجود دارد.

در جنگ 1990 که منطقه قره باغ را تحت كنترل تجزیه طلبان ارمنی قومی و سرزمینهای بزرگ مجاور در دست ارمنستان قرار داد ، حدود 600000 آذربایجانی آواره شدند.

طی شش هفته جنگ مجدد این پاییز که در 10 نوامبر پایان یافت ، آذربایجان بخشهایی از قره باغ کوهستانی و مناطق وسیعی از مناطق دورافتاده را پس گرفت.

به عنوان بخشی از توافق نامه آتش بس که جنگ های اخیر را متوقف کرده است ، سرزمین های بیشتری بازگردانده می شود. اما همانطور که نیروهای آذربایجانی هنگام واگذاری اولین منطقه ، آغدم ، در روز جمعه کشف کردند ، بسیاری از زمین های بازیابی شده غیرقابل سکونت است. شهر آغدم ، جایی که روزگاری 50000 نفر در آن زندگی می کردند ، اکنون ویرانه ای خرد شده است.

آدیل شریفوف 62 ساله که در اولین جنگ در سال 1992 زادگاه خود را ترک کرد و در باکو ، پایتخت آذربایجان زندگی می کند ، می داند که اگر به شهر جبرائیل برگردد ، ویرانی مشابهی را پیدا خواهد کرد ، همان چیزی که آرزو دارد انجام دهد.

جبرائیل یکی از مناطق دورافتاده است که قبل از پایان جنگ اخیر توسط نیروهای آذربایجانی بدست آمده است. به زودی پس از گرفتن آن ، یکی از پسر عموهای شریفوف به آنجا رفت و به او گفت که شهر ویران شده است ، از جمله خانه بزرگ با یک باغ که زمانی خانواده شریفوف در آن زندگی می کردند.

با این وجود ، روزی که من برگردم بزرگترین خوشبختی برای من خواهد بود ، او گفت.

وی گفت که سالها خانواده اش گزارشات مربوط به جبرائیل را از طریق اینترنت دنبال می کردند. آنها می دانستند که تخریب وحشتناک است ، اما مادر فقید شریفوف امید ناامیدکننده ای به خانه خود حفظ کرده و از کلیدهای خانه محکم نگه داشته شده است.

وی قول داد: “من خانه ای حتی بهتر نیز خواهم ساخت.

Ulviya Jumayeva ، 50 ساله ، می تواند در زادگاه خود شوشا ، شهری که نیروهای آذربایجانی در حمله اصلی جنگ شش هفته ای به دست گرفتند ، به شرایط بهتر ، هرچند ایده آل بازگردد.

برادر کوچکترش ، نسیمی ، در این نبرد شرکت کرد و با تلفن تماس گرفت و به او گفت آپارتمانی که خانواده آنها در سال 1992 فرار کرده دست نخورده است ، اگرچه بیشتر از داشته های خانواده محروم است.

به گفته وی ، مشخص است که ارمنی ها پس از ما در آنجا زندگی می کردند و سپس همه چیز را با خود بردند. جمایوا گفت: اما آینه بزرگ ما در راهرو که دوست داشتیم از بچگی به آن نگاه کنیم ، باقی مانده است و افزود: شاید نوه های من در این آینه نگاه کنند.

وی گفت: همه ما خانه هایی در باکو داریم ، اما همه آنها را دائمی نمی دانند ، زیرا همه این سال ها به امید بازگشت به شوش زندگی می کردیم. “قلب ما ، افکار ما همیشه در زادگاه ما بوده است.

اما او تصدیق کرد که احساساتش نسبت به ارامنه تلخ تر شده است.

دوستان مدرسه ای من بیشتر ارمنی بودند. جمایوا گفت: “من هرگز با ارامنه عادی رفتار بدی نداشتم و اعتقاد داشتم كه رهبران جنایتكار آنها كه جنگ را به راه انداختند مقصر قتل عام ، جنگ و غم و اندوهی هستند كه آنها برای مردم خود نیز به همراه آوردند.”